รู้จัก และ รับมือกับโควิดสายพันธุ์ โอมิครอน (BA.4/BA.5)

ช่วงนี้โควิดกลับมาระบาดอีกครั้งในสายพันธุ์ โอมิครอน (BA.4/BA.5) โดยเฉพาะในกรุงเทพฯ และปริมณฑล คนใกล้ชิดก็เริ่มทยอยติดเชื้อกันเพิ่มขึ้น

.

สิ่งที่น่ากลัวสำหรับสายพันธุ์นี้

สามารถแบ่งตัวเพิ่มจำนวนได้ดีในปอด 

เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดปอดอักเสบ 

สามารถแพร่ระบาดได้ง่าย และ รวดเร็วยิ่งขึ้นกว่าเดิม

หลบเลี่ยงภูมิคุ้มกันเก่ง 

เคยติดเชื้อหรือฉีดวัคซีนแล้วก็ติดเชื้อซ้ำได้ (วัคซีนได้ผลน้อยลง)

.

ผู้ติดเชื้อในระลอกนี้จะมีอาการอะไรบ้าง และต้องปฎิบัติตัวอย่างไร ต้องแยกตัวกี่วัน ต้องกินยาต้านไวรัสหรือไม่ และติดเชื้อแล้วยังรักษาฟรีอยู่หรือไม่ 

ผู้ติดเชื้อมีอาการอะไรบ้าง

.

ผู้ติดเชื้อโควิดส่วนใหญ่มีอาการไม่รุนแรงและหายได้เองภายใน 5-10 วัน โดยไม่ต้องรับประทานยาต้านไวรัส อาการจากการติดเชื้อ BA.5 ไม่ต่างจากโอมิครอนมากนัก คือ

อ่อนเพลีย 

เหนื่อยง่าย

ไอแห้ง

เจ็บคอ

ไข้

มีน้ำมูก

ปวดศีรษะ 

คลื่นไส้

ปวดเมื่อยตามร่างกาย

ถ่ายเหลว

 ไม่ค่อยพบอาการจมูกไม่ได้กลิ่น / ลิ้นไม่รับรสเหมือนสายพันธุ์อัลฟาและเดลตา

.

ผู้ติดเชื้อบางส่วนไม่มีอาการเลย

.

ผู้ติดเชื้อต้องแยกตัวกี่วัน

.

การแยกตัว (Isolation) เป็นการป้องกันการแพร่เชื้อต่อไปให้ผู้อื่น ปัจจุบันคำแนะนำของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข คือ 10 วัน นับจากวันที่มีอาการหรือวันตรวจพบเชื้อ 

.

สำหรับผู้ป่วยที่รักษาในโรงพยาบาล เมื่ออาการดีขึ้นแพทย์อาจให้อยู่โรงพยาบาล 5-7 วัน และกลับไปแยกตัวต่อที่บ้านจนครบ 10 วัน

.

ฉีดวัคซีนแล้วป้องกันได้แค่ไหน

ข้อมูลจากการศึกษาผู้ติดเชื้อสายพันธุ์โอมิครอนที่ฉีดวัคซีนและมีอาการเล็กน้อยเมื่อปลายปีที่แล้ว พบว่าสามารถแพร่เชื้อได้ 6-9 วันหลังมีอาการหรือตรวจพบเชื้อ และข้อมูลจากการวิจัยที่เพิ่งตีพิมพ์ในวารสาร NEJM พบว่า ระยะเวลาตั้งแต่ตรวจพบเชื้อสายพันธุ์โอมิครอนจนถึงไม่สามารถเพาะเชื้อได้เท่ากับ 5 วัน 

.

ดังนั้นระยะเวลา 10 วันจึงปลอดภัยที่สุด 

.

สังเกตอาการที่บ้านอย่างไร

.

ไข้สูงกว่า 39 องศาเซลเซียส นานเกิน 24 ชั่วโมง 

ระดับออกซิเจนที่วัดปลายนิ้วต่ำกว่า 94%  

หอบเหนื่อย หายใจลำบาก หายใจเร็วกว่า 25 ครั้งต่อนาที

.

ต้องกินยาต้านไวรัสหรือไม่

.

ผู้ติดเชื้อโควิดส่วนใหญ่หายได้เองโดยไม่ต้องรับประทานยาต้านไวรัส หากเป็นกลุ่มที่ไม่มีความเสี่ยงต่ออาการรุนแรงหรือฉีดวัคซีนครบตามกำหนด (รวมเข็มกระตุ้น) แล้ว สามารถรักษาที่บ้าน โดยรับประทานยารักษาตามอาการ เช่น ยาลดไข้ ยาแก้ไอ ดื่มน้ำอุ่นมากๆ พักผ่อนให้เพียงพอ รับประทานซิงค์เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ในช่วงนี้อาจรับประทาน 2 เม็ดต่อวัน

และสังเกตอาการตนเอง หากหอบเหนื่อย / หายใจลำบากให้รีบไปโรงพยาบาล

.

ปัจจุบันคำแนะนำของกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข แบ่งผู้ป่วยเป็น 4 กลุ่ม ได้แก่

.

สีเขียว

ไม่มีอาการหรือสบายดี รักษาตามอาการได้ที่บ้าน อาจให้ยาฟ้าทะลายโจร 

มีอาการไม่รุนแรง ไม่มีปัจจัยเสี่ยงต่ออาการรุนแรง อาจให้ยาฟาวิพิราเวียร์ หากตรวจพบเชื้อเมื่อมีอาการมาแล้วเกิน 5 วัน 

ไม่จำเป็นต้องให้ยาต้านไวรัส

.

สีเหลือง  คือกลุ่มที่มีอาการไม่รุนแรง แต่มีปัจจัยเสี่ยงต่ออาการรุนแรง หรือกลุ่มที่มีภาวะปอดอักเสบ ให้ยาต้านไวรัส 1 ชนิด ภายใน 5 วันหลังเริ่มมีอาการ เรียงลำดับยาที่เลือกใช้ คือ

(1) โมลนูพิราเวียร์

(2) เรมเดซิเวียร์ 

(3) แพ็กซ์โลวิด 

(4) ฟาวิพิราเวียร์

.

สีแดง  คือกลุ่มที่มีภาวะปอดอักเสบรุนแรง ระดับออกซิเจนในเลือด ≤ 94% ให้ยาเรมเดซิเวียร์และยาสเตียรอยด์

การรักษาฟรีตามสิทธิการรักษา

ผู้ป่วยโควิดยังได้รับการรักษาฟรี แต่ผู้ป่วยจะต้องไปตามสิทธิการรักษาของตนเอง 

.

สิทธิบัตรทอง: หน่วยบริการปฐมภูมิ ได้แก่ ศูนย์บริการสาธารณสุข คลินิกชุมชนอบอุ่น โรงพยาบาลประจำอำเภอ / จังหวัด และร้านขายยาในโครงการเจอ แจก จบ 

สิทธิประกันสังคม: โรงพยาบาลที่ลงทะเบียนไว้

ผู้ติดเชื้อโควิดในระยะนี้มีโอกาสเป็นสายพันธุ์ BA.4/BA.55 ทำให้จำนวนผู้ป่วยปอดอักเสบกลับมาเพิ่มขึ้นอีกครั้ง ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มเสี่ยงต่อการรุนแรง คือ ผู้ที่ยังไม่ได้ฉีดวัคซีนหรือไม่ได้รับเข็มกระตุ้นตามกำหนด ผู้ติดเชื้อกลุ่มสีเขียวสามารถรักษาและสังเกตอาการที่บ้านได้โดยไม่จำเป็นต้องรับประทานยาต้านไวรัส 

ทุคคนควรดูแลสุขภาพให้แข็งแรงอยู่เสมอ สวมหน้ากากอนามัย และรับประทานงอาหารเพื่อเสริมภูมิคุ้มกัน